اگر شما یک پروژه وب با Python دارید — مثلاً با فریم‌ورک‌هایی مثل Django یا Flask — یکی از راحت‌ترین راه‌ها برای انتشار آن استفاده از «هاست پایتون» است. هاستی که امکان اجرای کد پایتون و ایجاد محیط مخصوص پروژه را داشته باشد. با این روش، دیگر لازم نیست سرور مجازی یا تنظیمات پیچیده لغو/وب‌سرور انجام دهید؛ فقط کافی است چند کلیک ساده انجام بدهید.

با این مقاله، من شما را قدم به قدم راهنمایی می‌کنم تا بتوانید اپلیکیشن پایتون خود را روی هاست (مثلاً با کنترل پنل cPanel) راه‌اندازی کنید — از لحظه آماده‌سازی تا اجرای موفق آن.

⸻

آماده‌سازی قبل از شروع

بررسی نیازمندی‌ها

قبل از هر چیزی، مطمئن شوید پروژه‌ی پایتون شما آماده است: تمامی فایل‌ها در فولدر مناسب قرار دارند، فایل وابستگی‌ها (مثل requirements.txt) ساخته شده، و اگر از فریم‌ورک خاصی استفاده می‌کنید، فایل اصلی (entry point) را می‌دانید.

انتخاب نسخه پایتون مناسب

از آن‌جا که بسیاری از هاست‌ها چند نسخه پایتون را پشتیبانی می‌کنند، بهتر است قبل از ساخت اپلیکیشن مطمئن شوید کدام نسخه برای پروژه‌تان مناسب است. به عنوان مثال اگر پروژه با Python 3.10 یا جدیدتر تست شده — همان را انتخاب کنید. این کار از بروز خطاهای ناسازگاری جلوگیری می‌کند. 

⸻

ورود به پنل هاست و انتخاب Setup Python App

لاگین به پنل / cPanel

ابتدا وارد حساب کاربری هاست خود شوید. اگر دامنه به هاست متصل است، می‌توانید با وارد کردن دامنه + پورت مربوطه (مثلاً 2082 یا 2083) به صفحه ورود به cPanel بروید. 

یافتن گزینه «Setup Python App»

پس از ورود، در بخش «Software» یا «Software/Applications» گزینه‌ای به نام Setup Python App وجود دارد — همان گزینه‌ای که به شما اجازه می‌دهد اپلیکیشن پایتون‌تان را بسازید و مدیریت کنید. 

⸻

ایجاد اپلیکیشن پایتون جدید

کلیک روی Create Application

اگر قبلاً اپلیکیشنی نساخته باشید، وقتی وارد Setup Python App می‌شوید گزینه «Create Application» یا «+ Create Application» قابل مشاهده است — روی آن کلیک کنید تا فرم ساخت باز شود. 

پر کردن فرم ساخت اپلیکیشن

در فرم مربوطه باید چند فیلد مهم را پر کنید:

انتخاب Python Version
از منوی کشویی، نسخه پایتون مورد نیاز پروژه‌تان را انتخاب کنید.

مشخص کردن Application Root
در این فیلد مسیری که فایل‌های پروژه‌تان قرار می‌گیرند را وارد کنید. مثلاً myproject یا my_app. این مسیر در فولدر اصلی حساب شما ساخته می‌شود. 

تعیین Application URL / دامنه یا ساب‌دامین
اگر می‌خواهید اپلیکیشن روی دامنه یا ساب‌دامین خاصی اجرا شود، آن را در این فیلد وارد کنید. در غیر این صورت ممکن است URL پیش‌فرض دامنه اصلی تنظیم شود. 

تنظیم فایل شروع (Startup File) و Entry Point
در این بخش، باید نام فایل شروع اپلیکیشن (مثلاً app.py, manage.py یا فایل WSGI) را وارد کنید. در بعضی موارد Entry Point (شیء WSGI) را باید مشخص کنید — مثلاً app در Flask. اگر این بخش‌ها را خالی بگذارید، کنترل پنل ممکن است به‌صورت خودکار یک فایل مثل passenger_wsgi.py ایجاد کند. 

افزودن متغیرهای محیطی (Environment Variables) در صورت نیاز
اگر پروژه‌تان نیاز به متغیرهای محیطی دارد (مثل کلید API، تنظیمات دیتابیس و …)، می‌توانید آن‌ها را در این فرم اضافه کنید. این گزینه اختیاری است. 

در نهایت روی دکمه Create کلیک کنید تا اپلیکیشن ساخته شود. 

⸻

پس از ایجاد — مدیریت اپلیکیشن

مشاهده اطلاعات اپلیکیشن ساخته‑شده

بعد از ساخت اپلیکیشن شما به صفحه مدیریت آن هدایت می‌شوید. در این صفحه اطلاعات مهمی مثل نسخه پایتون، مسیر root، دامنه یا URL، فایل شروع و entry point دیده می‌شود. 

دکمه‌های مهم: Stop, Restart, Delete

در همان صفحه، معمولاً گزینه‌هایی برای Stop App (متوقف کردن)، Restart App (راه‌اندازی مجدد)، Edit (ویرایش تنظیمات) و Remove / Delete وجود دارد. این دکمه‌ها به شما کنترل کامل روی اپلیکیشن می‌دهند. 

⸻

آپلود فایل پروژه و نصب وابستگی‌ها

آپلود فایل‌ها با File Manager یا FTP/SSH

حالا باید فایل‌های پروژه‌تان را در مسیر Application Root که تعیین کرده‌اید آپلود کنید. این کار می‌تواند از طریق File Manager کنترل پنل، یا با FTP/SSH انجام شود.

نصب وابستگی‌ها با pip و virtualenv

یک بخش در پنل وجود دارد تحت عنوان Configuration / Dependencies (یا مشابه آن). اگر فایل requirements.txt دارید، کافی است آن را در مسیر پروژه قرار دهید، سپس داخل کنترل پنل گزینه Run Pip Install را بزنید تا پکیج‌ها نصب شوند. 

اگر می‌خواهید خودتان با SSH وارد محیط مجازی شوید، دستور مربوطه (که کنترل پنل نمایش می‌دهد) را اجرا کنید تا وارد virtualenv شوید و بعد pip install -r requirements.txt را بزنید. 

نکات درباره requirements.txt

داشتن یک requirements.txt به پروژه نظم می‌دهد و باعث می‌شود تمام وابستگی‌ها با یک دستور نصب شوند — این کار هم سریع‌تر است هم کمتر خطا دارد. پیشنهاد می‌شود قبل از آپلود، در محیط محلی پایتون خود فایل وابستگی‌ها را با pip freeze > requirements.txt بسازید.

⸻

اجرای اسکریپت‌ها و راه‌اندازی نهایی

اجرای اسکریپت (مانند migrate در Django)

اگر پروژه شما با فریم‌ورک‌هایی مثل Django نوشته شده است، ممکن است نیاز داشته باشید اسکریپت‌هایی مثل manage.py migrate را اجرا کنید. با فعال بودن virtualenv (یا از طریق ترمینال هاست) این کار ممکن است. همچنین بعضی کنترل پنل‌ها امکان اجرای مستقیم اسکریپت از بخش مدیریت اپلیکیشن دارند. 

باز کردن اپلیکیشن در مرورگر (Open URL)

پس از نصب وابستگی‌ها و اجرای اسکریپت‌های لازم، اپلیکیشن باید آماده باشد. با کلیک روی URL یا دامنه‌ای که مشخص کرده‌اید (Application URL) می‌توانید سایت را در مرورگر باز کنید. اگر همه چیز درست باشد، صفحه اصلی اپلیکیشن نمایش داده می‌شود.

⸻

نکات مهم در زمان استفاده از هاست پایتون اشتراکی

محدودیت منابع و انتخاب درست فریم‌ورک

اگر هاست شما اشتراکی است، منابعی مانند مصرف CPU، رم و … محدود است. برای پروژه‌های ساده یا سبک (مثل وب‌سایت‌های کوچک، API ساده، پروژه‌های آموزشی) استفاده از فریم‌ورک‌هایی سبک مثل Flask منطقی است. برای پروژه‌های پیچیده‌تر (مثل اپلیکیشن‌های بزرگ Django) ممکن است بهتر باشد از سرور مجازی (VPS) استفاده کنید. 

اهمیت restart بعد از تغییرات

هر بار که تغییری در کد یا تنظیمات پروژه دادید — مثلا تغییر در فایل پایتون یا نصب پکیج جدید — بهتر است اپلیکیشن را Restart کنید تا تغییرات اعمال شوند. در کنترل پنل Setup Python App دکمه Restart وجود دارد. 

⸻

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

راه‌اندازی یک اپلیکیشن پایتون روی هاست با قابلیت Python App (مثلاً در cPanel) کار پیچیده‌ای نیست — اگر پروژه آماده باشد، با چند کلیک و تنظیمات ساده می‌توانید آن را منتشر کنید. این روش برای میزبانی وب‌سایت‌ها یا APIهای پایتونی مناسب است، به‌ویژه برای پروژه‌های کوچک تا متوسط. مهم است که پیش از شروع نیازمندی‌ها را بررسی کنید، فایل وابستگی (requirements.txt) داشته باشید، و پس از هر تغییر اپلیکیشن را Restart کنید.

اگر همه مراحل را به درستی انجام بدهید، در کوتاه‌ترین زمان پروژه‌تان به روی اینترنت می‌آید — بدون نیاز به تنظیمات پیچیده سرور.

⸻

پرسش‌های متداول (FAQ)

۱. آیا حتما باید فایل requirements.txt داشته باشم؟
خیر، اجباری نیست — اما شدیداً توصیه می‌شود. با requirements.txt نصب وابستگی‌ها ساده‌تر و مطمئن‌تر است.

۲. اگر فریم‌ورک من Django باشد، چه چیزی را باید در “Startup File” بنویسم؟
معمولاً در “Application startup file” چیزی مثل passenger_wsgi.py یا فایل WSGI پروژه شما قرار می‌گیرد. اگر کنترل پنل گزینه خالی بگذارد، خودش فایل WSGI ایجاد می‌کند. برای entry point هم معمولاً شیء WSGI (مثلاً application) استفاده می‌شود.

۳. اگر بعد از تغییرات سایت کار نکرد، چه کنم؟
اول اپلیکیشن را Restart کنید. اگر باز هم مشکل بود، وارد محیط مجازی شوید و دستوراتی مثل python manage.py runserver یا python app.py را تست کنید، یا گزارش خطا (error log) را بررسی کنید.

۴. آیا می‌توانم پروژه بزرگی مثل Django + دیتابیس روی هاست اشتراکی اجرا کنم؟
ممکن است — اما به محدودیت منابع هاست اشتراکی توجه کنید. برای پروژه‌های سنگین یا با ترافیک بالا، سرور مجازی (VPS) یا سرویس میزبانی حرفه‌ای‌تر توصیه می‌شود.

۵. چگونه متغیرهای محیطی (مثل API Key) را تنظیم کنم؟
در فرم ساخت اپلیکیشن یا در تنظیمات اپلیکیشن بعد از ایجاد آن، بخش “Environment Variables” وجود دارد. می‌توانید نام و مقدار متغیرها را وارد کنید تا در محیط اجرای اپلیکیشن در دسترس باشند.